12 maart 2018

Wat is mindfulness?

‘Mindfulness. Een praktische training in het omgaan met gevoelens en gewoonten’

Door G. Schurink

Een definitie van mindfulness
De meest geciteerde definitie van mindfulness is die van Jon Kabat-Zinn: ‘Beoefening van mindfulness betekent op een speciale manier oplettend zijn: bewust aanwezig zijn in het hier en nu, zónder te oordelen’.

Er is echter helaas nog steeds veel verwarring over het begrip mindfulness. Er zijn namelijk meer omschrijvingen in omloop en die kom je ook in de media tegen: als meditatietechniek (mindfulnessmeditatie), als prettige geestestoestand (mindful zijn) en als behandelmethode (mindfulness bij emotionele problemen).

Vanwege deze verwarring hebben een aantal deskundigen op het gebied van de
therapeutische toepassing van mindfulness consensusbijeenkomsten georganiseerd om tot een meetbare omschrijving van mindfulness te komen. Op basis van deze bijeenkomsten stellen de experts een werkdefinitie met twee componenten voor.

De eerste component betreft het sturen van de aandacht. De tweede component is de houding, die open en uitnodigend is tegenover alle innerlijke ervaringen.

Het sturen van de aandacht is de eerste component van mindfulness. Het doel is om van moment tot moment actief opmerkzaam te zijn op wat zich aandient via de zintuigen en in de vorm van gedachten. De aandacht kan hierbij breed zijn en alles omvatten of op een specifiek aspect gericht zijn zoals op de emotionele reacties in het lichaam. Daarvoor is een concentratie nodig die stabiel genoeg is en enige tijd volgehouden kan worden. Als hulpmiddel wordt tijdens het oefenen en bij het toepassen in het dagelijkse leven vaak het ervaren van de adem genomen. Dit is dan een vast referentiepunt van waaruit alles wordt waargenomen. Het vermogen om afleidingen te herkennen en steeds weer terug te keren naar het onderwerp van de aandacht is eveneens een belangrijk aspect. De kernvaardigheid bij mindfulness is het doorbreken van de ‘automatische piloot’, van onze neiging te reageren zonder ons dat bewust te zijn.

Lees verder